آزمایش بیلی روبین یا زردی

نام های دیگر آزمایش بیلی روبین

Bilirubin Total, Total Bilirubin, Neonatal Bilirubin, Direct Bilirubin, Conjugated Bilirubin, Indirect Bilirubin, Unconjugated Bilirubin, آزمایش زردی یا یرقان

هدف از انجام آزمایش بیلی روبین

هدف از انجام این آزمایش، غربالگری و پایش اختلالات کبدی، کم خونی همولیتیک و یرقان (زردی) نوزادی است.
بیلی روبین یک رنگدانه نارنجی-زرد است. این ماده در حقیقت یک محصول زائد است که عمدتا با تجزیه طبیعی هِم (heme) تولید می شود. Heme یک جزء از هموگلوبین است که در گلبولهای قرمز وجود دارد. بیلی روبین در نهایت توسط کبد متابولیزه شده تا از بدن خارج گردد. آزمایش بیلی روبین، میزان بیلی روبین موجود در خون را به منظور ارزیابی عملکرد کبد یا کمک به تشخیص کم خونی ناشی از تخریب RBC (کم خونی همولیتیک) اندازه گیری می کند.گلبولهای قرمز به طور معمول پس از حدود 120 روز در گردش خون تخریب می شوند. با تجزیه شدن و بازیافت مجدد گلبول های قرمز خون (پس از 120 روز) توسط کبد، بیلی روبین تولید می شود.

دو نوع بیلی روبین وجود دارد: بیلی روبین غیر کونژوگه (غیر مستقیم یا Indirect) و بیلی روبین کونژوگه (مستقیم یا Direct)

بیلی روبین غیر کونژوگه زمانی که heme از هموگلوبین آزاد می شود، تشکیل می گردد. سپس این بیلی روبین توسط پروتئین ها به کبد منتقل می شود. در کبد، مولکول های قند به بیلی روبین غیر کونژوگه متصل می شوند (کونژوگه شدن) تا بیلی روبین کونژوگه تشکیل گردد.

سپس بیلی روبین کونژوگه وارد صفرا شده و از کبد به روده کوچک منتقل می شود، جایی که توسط باکتری ها تجزیه می شود و سرانجام در مدفوع حذف می شود. بنابراین، محصولات تجزیه بیلی روبین سبب رنگ قهوه ای مدفوع می شوند. به طور طبیعی، میزان بیلی روبین کونژوگه در خون بسیار پایین است.

زمان درخواست آزمایش بیلی روبین

• به عنوان یکی از آزمایش های چکاپ
• وجود علائم یا نشانه های آسیب کبدی
• بیماری کبد
• انسداد مجرای صفراوی
• آنمی همولیتیک
• مشکلات متابولیک مرتبط با کبد
• نوزاد تازه متولد شده که زردی یا یرقان داشته باشد

تست‌های آزمایشگاهی مکمل آزمایش بیلی روبین

AST, ALT, ALP, Gamma-Glutamyl Transferase (gGT), Hepatitis A Testing, Hepatitis B Testing, Hepatitis C Testing, (CBC), Urinalysis, Direct Antiglobulin Test, Reticulocytes

نمونه مورد نیاز برای انجام آزمایش بیلی روبین

نمونه خون

شرایط لازم برای انجام آزمایش بیلی روبین

بهتر است قبل از انجام این تست شرایط ناشتایی رعایت شود.

نحوه جمع‌آوری نمونه

برای این آزمایش، خونگیری از ورید بازویی انجام می شود. قبل از نمونه گیری، فرد مراجعه کننده باید داروهایی که مصرف می کند به همراه آخرین زمان مصرف دارو را به اطلاع پرسنل نمونه گیر در آزمایشگاه برساند.

عوامل تداخل و ایجاد کننده نتایج کاذب آزمایش بیلی روبین

اگر نمونه حدود یک ساعت در معرض نور خورشید یا نور اتاق قرار بگیرد، بیلی روبین بطور کاذب کاهش پیدا می کند.
24 ساعت قبل از انجام این آزمایش نباید مواد حاجب رادیوگرافی برای بیمار تجویز شده باشد.
خوردن وعده غذایی پرچرب قبل از آزمایش ممکن است باعث کاهش کاذب بیلی روبین شود.
ناشتایی طولانی مدت و یا بی اشتهایی ممکن است بیلی روبین را بطور کاذب افزایش دهد.
داروهایی که می توانند میزان بیلی روبین را افزایش دهند عبارتند از: داروهای ضد مالاریا، استرپتومایسین، نووبیوسین، هیستیدین، فنازوپیریدین، ریفامپین، تئوفیلین، تیروزین، آمینوفنول، اپی نفرین، ایزوپروترنول، لوودوپا، متیل دوپا، فنلزین.
باربیتورات ها می توانند میزان بیلی روبین را کاهش دهند.

رنج نرمال آزمایش بیلی روبین

میزان طبیعی بیلی روبین تام و مستقیم (Direct) خون بر حسب mg/dL بصورت ذیل می باشد، اگرچه این میزان در هر آزمایشگاه و هر سن و جنس متفاوت است.

بیلی روبین توتال:

بالغین:       <1.2

———————-

بیلی روبین مستقیم:

0 – 0.3

افزایش بیلی روبین توتال در مواد زیر مشاهده می‌شود:

هپاتیت های ویروسی
سیروز
مونونوکلئوز عفونی
واکنش به برخی داروها مانند کلروپرومازین
یرقان انسدادی
آنمی همولیتیک
سندروم کریگلر- نجار
سندروم گیلبرت
سندروم دوبین – جانسون

افزایش بیلی روبین غیرمستقیم در موارد زیر مشاهده می‌شود:

یرقان (زردی) نوزادی
آنمی همولیتیک
تروما
انفارکتوس ریوی
سندروم کریگلر – نجار
سندروم گیلبرت

افزایش بیلی روبین مستقیم در موارد زیر مشاهده می‌شود:

سرطان پانکراس
سندروم دوبین – جانسون

سایر مطالب مرتبط

آزمایش کلسترول – آزمایش فسفاتاز قلیایی – علل افزایش آنزیم های کبدی – علایم و درمان کبد چرب – آسان آزمایش