آزمایش فسفاتاز قلیایی یا آلکالین فسفاتاز

نام های دیگر این آزمایش فسفاتاز قلیایی (آلکالین فسفاتاز)

آلکالن فسفاتاز، ALP, Alk, Alkaline phosphatase isoenzymes

هدف از انجام آزمایش فسفاتاز قلیایی (آلکالین فسفاتاز)

هدف از انجام این آزمایش، غربالگری یا پایش درمان اختلالات کبدی یا استخوانی است.آلکالاین فسفاتاز (ALP) آنزیمی است که در چندین بافت در سراسر بدن (کبد، استخوان، روده، جفت و نئوپلاستیک (توموری)) یافت می شود. بیشترین غلظت ALP در سلولهای استخوان و کبد وجود دارد. افزایش میزان ALP در خون معمولا در اثر بیماری کبد یا اختلالات استخوانی ایجاد می شود. این آزمایش میزان ALP در خون را اندازه گیری می کند. هر یک از بافت هایی که ALP دارند، اشکال متفاوتی از ALP را تولید می کنند که ایزوآنزیم های ALP نامیده می شوند

زمان درخواست آزمایش فسفاتاز قلیایی (آلکالین فسفاتاز)

آزمایش ALP ممکن است به عنوان چکاپ معمولی آزمایشگاهی درخواست شود یا معمولا با آزمایشات دیگری (AST, ALT, Alb, Total protein, bilirubin, GGT, PT) به نام پانل کبدی همراه است، انجام میشود. همچنین زمانی که علائم اختلال در کبد یا استخوان وجود دارد، درخواست می شود.

تست‌های آزمایشگاهی مکمل آزمایش ALP 

AST, ALT, GGT, Bilirubin, Alb, Total protein

نمونه مورد نیاز برای انجام آزمایش فسفاتاز قلیایی (آلکالین فسفاتاز)

نمونه خون

شرایط لازم برای انجام آزمایش فسفاتاز قلیایی

قبل از انجام تست آلکالین فسفاتاز نیاز به رعایت شرایط ناشتایی بین 12 تا 14 ساعت می باشد. خوردن غذا ممکن است میزان این آنزیم را در خون تغییر دهد.

نحوه جمع‌آوری نمونه برای تست ALP (آلکالین فسفاتاز)

برای انجام تست آلکالین فسفاتاز ، خونگیری از ورید بازویی انجام می شود. قبل از نمونه گیری، فرد مراجعه کننده باید داروهایی که مصرف می کند به همراه آخرین زمان مصرف دارو را به اطلاع پرسنل نمونه گیر در آزمایشگاه برساند.

عوامل تداخل و ایجاد کننده نتایج کاذب آزمایش فسفاتاز قلیایی (آلکالین فسفاتاز)

• غذا خوردن میزان این آنزیم را در خون افزایش می دهد.
• داروهایی که می توانند میزان ALP را افزایش دهند عبارتند از: آلوپورینول، آنتی بیوتیک ها، آزاتیوپرین، کلشی سین، ایندومتاسین، متیل دوپا، متوترکسات.
• داروهایی که می توانند میزان ALP را کاهش دهند عبارتند از: اگزالات و نیتروفورانتوئین.

رنج نرمال آزمایش فسفاتاز قلیایی (آلکالین فسفاتاز)

میزان طبیعی ALP در خون برحسب IU/L بوده و در هر آزمایشگاه متفاوت است

مقادیر نرمال بین 60 الی 320

افزایش ALP در مواد زیر مشاهده می‌شود:

• سیروز کبدی
• یرقان صفراوی (سنگ صفرا)
• کلستاز (داخل یا خارج کبدی)
• سرطان کبد یا سرطان متاستاز دهنده به کبد
• انسداد کبدی یا انسداد مجاری صفراوی
• هپاتیت
• مونونوکلئوز عفونی
• دیابت شیرین
• بیماری پاژه
• سرطان استخوان
• نرمی استخوان (راشیتیسم در کودکان یا استئومالاسی در بالغین)
• ایسکمی یا انفارکتوس روده
• پرکاری تیروئید
• پرکاری پاراتیروئید

کاهش ALP در موارد زیر مشاهده می‌شود:

• سوء تغذیه
• آنمی کشنده
• کم کاری تیروئید
• کمبود فسفات خون

سایر آزمایشات مرتبط

کلسترول بد (LDL) – آزمایش کلسترول – کلسترول خوب (HDL) – علایم و درمان کبد چرب – علل افزایش آنزیم های کبدی – آزمایش چربی خون – آسان آزمایش