آزمایش هیدروکسی پروژسترون

نام های دیگر آزمایش هیدروکسی پروژسترون

OHP-17 ، 17-OH progestrone

هدف از انجام آزمایش هیدروکسی پروژسترون

هدف از انجام این آزمایش اندازه گیری ۱۷- هیدروکسی پروژسترون (OHP-17) در خون است که پیش ساز هورمون کورتیزول می باشد. کورتیزول هورمونی است که توسط غدد آدرنال ساخته می شود و در شکستن مولکول های پروتئین، قند، چربی و همچنین در حفظ و تثبیت فشار خون و تنظیم میزان فعالیت سیستم ایمنی بدن نقش دارد. تولید کورتیزول توسط هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH) که توسط غده هیپوفیز تولید می شود، کنترل می گردد. غلظت کورتیزول خون در ساعت های مختلف شبانه روز متغیر است و در حدود ساعت ۸ صبح به بالاترین حد خود می رسد. استرس و بیماری از جمله عواملی هستند که باعث افزایش سطح کورتیزول در خون می شود.

برای تولید هورمون کورتیزول وجود آنزیم های بسیاری لازم است. در صورت کمبود یا نقص در عملکرد یک یا تعدادی از این آنزیم ها، بدن قادر به تولید مقدار کافی کورتیزول نخواهد بود. این شرایط همچنین منجر به افزایش سطح پیش سازهای کورتیزول (مانند OHP-17) و تجمع آنها در خون میشود. غدد آدرنال مقداری از هورمون OHP-17 مازاد را برای تولید هورمون های آندروژنی مورد استفاده قرار می دهد. افزایش سطح هورمون های آندروژنی در بدن باعث ویریلیزاسیون (مردانه شدن) هم در مردان و هم در زنان خواهد شد، کمبود مادرزادی آنژیپهای لازم برای تولید کورتیزول و متعاقب آن، افزایش سطح هورمون های آندروژنی در بدن باعث ایجاد گروهی از علایم که به عنوان «هیپرپلازی غده آدرنال» شناخته می شوند، خواهد شد شایع ترین علت CAH، کمبود یا فقدان آنزیم ۲۱-هیدروکسیلاز است که مسوول ۹۰ درصد از موارد بیماری بوده و ناشی از جهش در ژن (CYP21A2 میباشد. بیماری به دو صورت خفیف یا شدید ظاهر می شود.

علت درخواست آزمایش هیدروکسی پروژسترون

غربالگری،تشخیص و مانیتور کردن هیپرپلازی مادرزادی غدهی آدرنال (CAH)

کمک به تشخیصCAH با شروع تأخیری (late onset CAH)

به عنوان بخشی از آزمایشات روتین غربالگری در نوزادان و در صورت وجود علایم و نشانه های نارسایی آدرنال یا (
salt-wasting Crises) در نوزادان مانند: – بی قراری، کمبود انرژی و خستگی – بی میلی و بدخوراکی – دهیدراسیون – فشار خون پایین

تولد نوزاد با ناهنجاری اندام تناسلی (ambiguous genitalia)

وجود علایم ویریلیزاسیون (virilization) در دختران مانند: هیرسوتیسم، قاعدگی نامنظم و ناباروری

رشد و بلوغ جنسی زودرس در پسران (premature sexual development)

به صورت دوره ای جهت مانیتور کردن درمان بیماری CAH

در بیماران با علایم هیرسوتیسم و قاعدگی نامنظم با هدف رد تشخیص CAH

تست‌های آزمایشگاهی مکمل آزمایش هیدروکسی پروژسترون

Cortisol, Testosterone ACTH, Androstenedione

نمونه مورد نیاز برای انجام آزمایش هیدروکسی پروژسترون

نمونه خون سیاهرگی

شرایط لازم برای انجام آزمایش هیدروکسی پروژسترون

رعایت شرایط خاصی لازم نیست

عوامل تداخل و ایجاد کننده نتایج کاذب 

عوامل مداخله کننده در آزمایش سطح OHP-17 در نوزادان نارس معمولا بالاتر از حد طبیعی است بنابراین آزمایشات غربالگری نوزادان باید مجددا در زمان دیگری تکرار شوند

تفسیر آزمایش هیدروکسی پروژسترون

افزایش شدید و قابل ملاحظه در سطح OHP-17 در نوزادان یا کودکان (دختر یا پسران) می تواند نشان دهندهی ابتلا به بیماری CAH باشد.

سایر مطالب مرتبط

تست کرونا در منزل – کراتینین خون و دلایل بالا رفتن آن – ویتامین K – کنترل کلسترول – علایم کمبود ویتامین ها در بدن  –  سامانه آسان آزمایش