کلسترول چیست
کلسترول نوعی چربی است که در خون ما شناور است. احتمالاً با شنیدن این کلمه شما به یاد جوانب منفی و مضرات کلسترول برای بدن می افتید. اما این سکه روی دیگری هم دارد! باید با راهکارهای افزایش کلسترول خوب و کاهش کلسترول بد آشنا باشید!مضراتی که برای کلسترول عنوان می‌شود مرتبط با افزایش کلسترول بد یا LDL است. در حالیکه افزایش کلسترول خوب یا HDL برای بدن سودمند است.
LDL چربی را از کبد به سلول‌ها حمل می‌کند تا در ساختار آن‌ها شرکت کند. این عمل تا حد زیادی برای بدن انسان مفید است. اما افزایش بیش از حد LDL می‌تواند برای آن مضر باشد.HDL پس از جمع‌آوری چربی اضافه از سلول‌ها، آن‌ها را به کبد تحویل داده.و بنابراین به کبد در پاکسازی چربی‌های مازاد بدن کمک می‌کند.درنتیجه می‌توان گفت که افزایش HDL نه‌تنها برای بدن مضر نیست بلکه سودمند نیز هست.
LDL یا HDL معمولاً در یک تعادل الاکلنگی قرار داشته و با افزایش یکی، دیگری کاهش می‌یابد. بنابراین هر عاملی که باعث افزایش سطح HDL شود، موجب کنترل سطح LDL نیز می‌گردد.
افزایش HDL و کاهش LDL با تغییرات رژیم غذایی
تغییر در عادات غذایی اثر ویژه‌ای بر سطح کلسترول خون دارد. ازآنجاکه بخش زیادی از کلسترول در داخل بدن ساخته می‌شود، نوع غذا تنها بر بخشی از کلسترول خون که وابسته به دریافت غذایی است تأثیرگذار است.اولین ماده‌ای که برای بهبود تعادل کلسترول خون در نظر گرفته می‌شود، فیبر است. همان‌طور که می‌دانید فیبر بیشتر در میوه‌ها، سبزی‌ها، غلات سبوس‌دار و حبوبات یافت می‌شود.
همچنین غلاتی مانند جو، جوی دوسر و گندم سطح LDL را کاهش و HDL را افزایش می‌دهد.غلات سبوس‌دار بهتر است حداقل در دو وعده روزانه و حبوبات حداقل در دو وعده هفتگی مصرف شوند تا اثرات مثبت آن‌ها بر کلسترول خون مشاهده شود.همان‌طور که گفته شد، سبزی‌ها و میوه‌ها نیز در کاهش کلسترول خون مؤثر هستند. جهت تأثیر بهتر این مواد بهتر است در طول روز دو تا سه بار از انواع سبزی‌ها و حداقل دو بار از میوه‌ها استفاده کنید.تأثیر میوه‌ها و سبزی‌ها نه‌تنها به دلیل فیبر بالای موجود در آن‌هاست، بلکه به دلیل محتوای بالای آنتی اکسیدانهای آن‌ها نیز می‌باشد.همچنین برخی سبزی‌ها مانند پیاز و سیر و شنبلیله و میوه‌هایی مانند انگور، گریپ‌فروت قرمز، زالزالک و چای سبز و سفید به‌طور ویژه در این زمینه مؤثر شناخته شده‌اند.
کلسترول زرده تخم‌مرغ
یکی از سؤالاتی که بیماران در زمینه رژیم‌درمانی در بهبود LDL خون می‌پرسند، مصرف تخم‌مرغ است. باید گفت که مصرف سفیده تخم‌مرغ تأثیر منفی در LDL خون نداشته و فاقد محدودیت هست.هرچند که تحقیقات اخیر تأثیر زرده را بر افزایش کلسترول رد کرده‌اند و حتی مصرف روزانه یک عدد زرده را بی‌تأثیر می‌دانند، اما بهتر است در مصرف زرده تخم‌مرغ احتیاط کنید
به علاوه مصرف مداوم امعاء و احشاء مانند جگر، دل، قلوه، کله‌پاچه و… نیز موجب بر هم خوردن تعادل کلسترول و افزایش LDL خون می‌شود.از بین انواع گوشت‌ها بهترین گوشت، گوشت ماهی است. ماهی با داشتن اسیدهای چرب امگا3 به افزایش HDL کمک می‌کند. همچنین گیاه خرفه نیز دارای مقادیر زیادی اسیدهای چرب امگا 3 می‌باشد.علاوه بر این باید اشاره کرد که روغن‌های حیوانی به‌شدت کلسترول سازی را در بدن تحریک می‌کنند.بنابراین مصرف این چربی‌ها که در دنبه، لبنیات پرچرب و کره حیوانی یافت می‌شوند، در افراد دارای سطح بالای کلسترول یا سابقه خانوادگی این بیماری و به‌ویژه در سالمندان باید محدود شود.البته بهتر است مصرف روغن‌های گیاهی جامد و مارگارین یا کره گیاهی را نیز به حداقل برسانید.
گذشته از این مواد غذایی، کنترل و کاهش وزن مازاد بدن، مخصوصاً چاقی شکمی، در بهبود تعادل کلسترول خون مؤثر است.البته به یاد داشته باشید که کاهش وزن با رژیم‌های غیراصولی ممکن است سطح LDL خون را افزایش داده و وضعیت را بدتر کند.
فعالیت بدنی
ورزش و فعالیت بدنی از عوامل کنترل‌کننده کلسترول خون محسوب می‌شود. افرادی که دارای سطح نامطلوب کلسترول خون هستند.و همچنین افرادی که سابقه خانوادگی بیماری‌های قلبی و چربی خون دارند باید برنامه منظم فعالیت ورزشی داشته باشند.البته فعالیت بدنی صرفاً به معنای ورزش در باشگاه نیست! پیاده‌روی با سرعت متوسط، فعالیت‌های هوازی مانند دوی آهسته، دوچرخه‌سواری و راه رفتن.در آب نیز به بهبود وضعیت چربی‌های خون کمک می‌کنند.به‌طورکلی، فعالیت‌های ذکرشده به میزان حداقل سه بار در هفته و هربار.حداقل نیم ساعت، تأثیرات مثبتی بر وضعیت چربی خون خواهند داشت.
کنترل استرس
اضطراب و استرس نیز با افزایش فشار روانی وارد بر بدن منجر به افزایش خطر بیماری‌های قلبی و عروقی می‌شود.هرچند که ممکن است این عامل تأثیر مستقیمی بر سطح کلسترول خون نداشته باشد.اما با افزایش سطح مواد آسیب‌زا، منجر به اکسید شدن.LDL موجود در خون و افزایش عوارض ناشی از افزایش LDL می‌شود.
در صورتی که می خواهید در منزل یا محل کار خود آزمایش انجام دهید می توانید از طریق سامانه آسان آزمایش درخواست خود را ثبت کنید و منتظر کارشناس آزمایشگاه جهت نمونه گیری باشید.
منبع: فیت شیپ