راهنمای ناشتایی جهت انجام آزمایش ها

• بهتر است آزمايشات نیازمند ناشتایی در اول صبح انجام شود. (به جز مواردی که توسط پزشک معالج يا آزمايشگاه تعيين می‌گردد)
• طی ۱۰ الی ۱۲ ساعت قبل از آزمايش نبايد غذا بخوريد. شب قبل از آزمايش، يک وعده غذايی سبک (نظير نان و پنير) میل کنید.
• طی ۱۰ الی ۱۲ ساعت قبل از آزمايش نبايد چای، قهوه و آب ميوه بنوشيد. برای آزمایش ناشتا آب میتوان خورد و نوشيدن آب مانعی ندارد.
• طی ۱۰ الی ۱۲ ساعت قبل از آزمايش نبايد آدامس بجويد و از شکلات های مختلف، شربت‌ سينه يا قرص‌های نرم‌کننده گلو استفاده نماييد.
• طی ۱۰ الی ۱۲ ساعت قبل از آزمايش بايد داروهايی که پزشک اجازه قطع مصرف آنها را نداده، مصرف نماييد.
• طي ۱۰ الی ۱۲ ساعت قبل از آزمايش نبايد سيگار بکشيد.
• طي ۱۰ الی ۱۲ ساعت قبل از آزمايش نبايد فعاليت شديد بدني، تمرين و ورزش کنید.
• آزمايش‌هاي چربی خون و تری گليسيريد حداقل نياز به 14 ساعت ناشتائی دارد.
• برای انجام آزمايش نيتروژن اوره خون ۸ ساعت ناشتايی کافی است. به علاوه بيمار بايد حداقل در طی ۳-۲ روز پيش از انجام آزمايش از مصرف غذاهاي حاوي گوشت زياد خودداري نمايد.
• هر چند انجام آزمايش هورمون‌های تيروئيد نياز به رعايت محدوديت مصرف غذا و مايعات ندارد اما به علت اثری که افزايش چربی خون بر نتايج آزمايشات تيروئيد دارد، حداقل ۳ ساعت قبل از آزمايش غذا ميل نفرمائيد.
• آزمایش تعيين میزان پادتن ضدميکروب هليکوباکترپيلوری که يکی از عوامل مهم مولد زخم‌های معده است نياز به آمادگي خاصی ندارد اما بهتراست که بيمار شب قبل غذای پر چرب مصرف نکند زيرا افزايش چربی خون مي‌تواند روی نتیجه آزمایشات معده تاثیرگذار باشد.

برای هر آزمایش چقدر باید ناشتا باشیم؟

معمولاً برای برخی از آزمایش‌ها نیاز به ناشتا بودن دارید، در حالی که برای برخی دیگر نیازی به ناشتا بودن نیست. اگر قصد دارید آزمایشی انجام دهید، بهتر است قبل از آن با پزشک یا آزمایشگاه مشورت کنید تا راهنمایی در خصوص نحوه آماده‌سازی قبلی را دریافت کنید. عموماً برای آزمایش‌هایی که نیازمند اندازه‌گیری مواد معین در خون هستند مانند قند خون، تری گلیسیرید یا چربی خون و کلسترول، نیاز به ناشتایی برای حداقل 12 تا 14 ساعت قبل از آزمایش وجود دارد. اما برای برخی آزمایش‌ها مثل آزمایش‌های تشخیصی عفونت‌ها، بدون نیاز به ناشتایی می توانید آزمایش را انجام دهید.

در این مقاله سعی شده تا راهنمای ناشتایی جهت انجام آزمایش ها در اختیار عموم قرار گیرد. مدت زمان ناشتایی برای آزمایش قند خون حداقل 8 ساعت است و مدت زمان ناشتایی برای آزمایش چربی خون و کلسترول حداقل 12 الی 14 ساعت است. در جواب سوال آیا برای آزمایش ناشتا آب میتوان خورد؟ بله مصرف آب در حین رعایت ناشتایی مانعی ندارد.

در زمان ناشتایی چه مواردی را باید رعایت کنید؟

در زمان ناشتایی، برای حفظ دقت نتایج آزمایش، موارد زیر را رعایت کنید:

• روز قبل از آزمایش، ناشتا بودن را شروع کنید و در طول شب برای حداقل ۸ تا ۱۲ ساعت پیش از آزمایش، هیچ مواد غذایی یا مایعی مصرف نکنید.
•  اجتناب از مصرف قهوه، چای، آب‌نبات، مواد شیرین، چاشنی‌های مصنوعی و محصولات دارویی که شامل قند می‌شوند.
•  رعایت همه دستورالعمل‌هایی که توسط پزشک یا آزمایشگاه برای آماده‌سازی قبلی آزمایش داده شده است.

ناشتایی جهت انجام بعضی از آزمایشات که اشاره شد الزامی است. در ادامه لیست آزمایشاتی که ناشتایی اجباری دارند و همچنین لیست آزمایشاتی که ناشتایی اجباری ندارند معرفی خواهد شد.

شام شب قبل از آزمایش خون

شام شب قبل از آزمایش خون بهتر است سبک بدون قند و چربی باشد. بهتر است شب قبل از آزمایش از خوردن شیرینی، نوشابه، آب میوه های شیرین و … و همچنین از خوردن غذاهای پر چرب و سرخ کردنی اجتناب شود. در جواب سوال شب قبل از آزمایش خون چه بخوریم؟ بهترین شام شب قبل از آزمایش خون می تواند یک سوپ سبک و یا نان و پنیر باشد. شام شب قبل از آزمایش خون می تواند روی نتایج آزمایش تاثیر گذار باشد، پس حتما میبایست رژیم شام شب قبل از آزمایش خون رعایت شود.

• پرهیز از غذاهای چرب و سنگین
  چرا؟ مصرف غذاهای چرب می‌تواند باعث افزایش سطح لیپیدها و تری‌گلیسیریدها در خون شود، که ممکن است نتایج آزمایش‌های مربوط به چربی‌های خون را تحت تأثیر قرار دهد. بهتر است از خوردن غذاهای چرب، سرخ‌کردنی و پرادویه پرهیز کنید.
• پرهیز از الکل
  چرا؟ الکل می‌تواند سطح قند خون، آنزیم‌های کبدی و دیگر پارامترهای آزمایش را تغییر دهد. به همین دلیل، بهتر است حداقل 24 ساعت قبل از آزمایش از مصرف الکل خودداری کنید.
• عدم مصرف کافئین
  چرا؟ کافئین می‌تواند برخی از پارامترهای فیزیولوژیکی مانند فشار خون و ضربان قلب را تحت تأثیر قرار دهد. اگرچه معمولاً کافئین مستقیماً بر نتایج آزمایش خون تأثیر نمی‌گذارد، اما در برخی موارد خاص بهتر است از مصرف آن پرهیز کنید.
• خوردن غذای سبک
  چرا؟ اگر نیازی به ناشتا بودن برای آزمایش ندارید، می‌توانید یک غذای سبک و کم‌چرب مصرف کنید. غذاهایی مانند سالاد ساده، سبزیجات، و پروتئین‌های سبک (مانند مرغ یا ماهی بدون چربی) انتخاب‌های مناسبی هستند.
• پرهیز از قند و شکر زیاد
  چرا؟ مصرف غذاهای پرشکر می‌تواند سطح گلوکز خون را افزایش دهد، که ممکن است بر نتایج آزمایش‌هایی مانند سطح گلوکز خون یا HbA1c تأثیر بگذارد.
• نوشیدن آب کافی
  چرا؟ مصرف آب کافی می‌تواند به هیدراته نگه داشتن بدن کمک کند، که ممکن است خون‌گیری را آسان‌تر کند. البته، بهتر است از مصرف نوشیدنی‌های شیرین، نوشابه‌ها و آب‌میوه‌های صنعتی خودداری کنید.

اگر بدنبال انجام آزمایش در منزل هستی می توانید از بخش آزمایش خون در منزل دیدن کنید و یا با کارشناسان آسان آزمایش در تماس باشید